Instytucja użytkowania wieczystego pozostanie w polskim systemie prawa.Tak ostatecznie postanowił Sejm , po burzliwej debacie,na posiedzeniu 29 lipca 2005 roku, rozpatrując poprawki Senatu wniesione do ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.Ustawa pozwala osobom fizycznym, będącym użytkownikami wieczystymi przed dniem jej wejścia w życie, wystąpić z żądaniem przekształcenia ich prawa w prawo własności. Wnioski w tej sprawie można składać do końca 2012 roku. Przekształcenia obejmują nieruchomości zabudowane na cele mieszkaniowe lub zabudowane garażami, przeznaczone pod taką zabudowę lub nieruchomości rolne. Z wnioskiem o przekształcenie użytkowania wieczystego we własność mogą występować też, choć w ograniczonym zakresie, osoby prawne, w tym spółdzielnie mieszkaniowe. Dotyczy to także właścicieli lokali, których udział w nieruchomości wspólnej obejmuje prawo użytkowania wieczystego.
Decyzja o przekształceniu należeć będzie do starostów, jeśli chodzi o nieruchomości skarbu państwa, bądź wójta, burmistrza, prezydenta miasta, zarząd powiatu albo województwa, gdy nieruchomość należy do jednostek samorządu terytorialnego. W przypadku gdy wniosek spełniać będzie kryteria przewidziane w ustawie, organom tym nie będzie przysługiwało uprawnienie do odmówienia przekształcenia.
Zasadniczo przekształcenie będzie odpłatne. Zasady odpłatności reguluje ustawa o gospodarce nieruchomościami. Podstawę stanowi wartość nieruchomości określona przez rzeczoznawcę majątkowego, pomniejszona o dotychczasowe opłaty za użytkowanie. W grę może wchodzić jeszcze bonifikata, której przyznanie zależy od woli właścicieli nieruchomości określonej w stosownej uchwale. Ustawa rozszerza możliwości przyznawania bonifikat.
Na bezpłatne przekształcenie mogłyby liczyć tylko osoby, którym oddano nieruchomość w użytkowanie wieczyste w zamian za wywłaszczenie na rzecz skarbu państwa przed 5 grudnia 1990 r., a także wywłaszczone na podstawie dekretu o gruntach warszawskich.
Ustawa uchyla dotychczasowe regulacje dotyczące przekształceń użytkowania wieczystego we własność; to jest ustawę z 1997 r., na mocy której można się było starać o przekształcenie na zasadach odpłatności, oraz ustawę z 2001 r., która pozwalała na bezpłatne przekształcenie określonej grupie osób.