Najwyższa Izba Kontroli ostrzega, że opieszałość w rejestracji wniosków o wpis w księdze wieczystej może zagrażać bezpieczeństwu obrotu nieruchomościami. ......w przypadku Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa odsetek ten wynosi aż 38 proc. wniosków niezarejestrowanych w terminie.
Według opublikowanego raportu NIK, sądy nie przestrzegają również terminu nanoszenia w księdze stosownej wzmianki o wpłynięciu wniosku o zmianę wpisu. Może to mieć wpływ na bezpieczeństwo transakcji.
Księgi wieczyste muszą zawierać aktualne dane dotyczące nieruchomości, jej właścicieli, obciążeń itp. Pewność, że informacje w księgach są aktualne i prawdziwe gwarantuje, że obrót nieruchomościami jest bezpieczny.Gdy do sądu wpływa wniosek o zmianę wpisu, powinien on być niezwłocznie zarejestrowany, a w księdze powinna być odnotowana wzmianka, że taki wniosek wpłynął (niezależnie od tego, czy i kiedy ostatecznie zmieni się zapis w księdze). Tym samym informuje się wszystkich zainteresowanych, że obecny stan prawny nieruchomości może się zmienić. Największe stwierdzone przez Izbę opóźnienie w tej kwestii wynosiło 298 dni (wobec przewidzianego przepisami czasu na tę czynność – 1 dzień) i dotyczyło Sądu Rejonowego dla Wrocławia Krzyków.Mimo pewnej poprawy sprawności rozpoznawania przez sądy wniosków o założenie lub wpis do księgi wieczystej, wzrosła liczba spraw niezałatwionych – ocenia NIK. Wina nie leży jednak wyłącznie po stronie sądów. Większość z nich pracuje coraz sprawniej, chociaż w wielu wydajność pracy jest niewystarczająca. Główną przyczyną jest bowiem lawinowy wzrost spraw. W niektórych sądach nie było też wystarczającej liczby sędziów.
Opieszałość w rozpatrywaniu można zaobserwować w sprawach o wpisanie do księgi jako właściciela nieruchomości Skarbu Państwa lub samorządu. Ustawodawca nałożył na Skarb Państwa i samorządy obowiązek złożenia wniosku do sądu o wpisanie ich praw własności we wszystkich przypadkach, gdzie tego jeszcze nie dokonano, a nieruchomość faktycznie należy do nich. Sąd ma miesiąc na rozpatrzenie sprawy. NIK stwierdziła, że terminu tego nie dochowano w aż 1/3 badanych tego typu spraw.
Wdrożenie Projektu Nowa Księga Wieczysta znacznie usprawniło i przyspieszyło wydawanie odpisów z ksiąg. Łatwiej też uzyskać, bo praktycznie na bieżąco, wgląd do prowadzonych ksiąg. Jednak nie udało się jeszcze zlikwidować zaległości w rozpoznawaniu spraw wieczystoksięgowych przez sądy. Komputeryzacja i automatyzacja może pomóc osiągnąć ten cel. Ważne jest zapewnienie odpowiedniej do wpływu spraw wydajności pracowników, jak też zwiększenie ich liczby – na co zwraca uwagę NIK.Izba zwróciła też uwagę na to, że system informatyczny wykorzystywany do prowadzenia ksiąg wieczystych często się psuje, a usuwanie awarii niejednokrotnie trwa długo. To także wpływa na przedłużenie czasu rozpatrywania spraw.
żródło