Trybunał Konstytucyjny w wyroku (sygn. P 1/08)orzekł, że właściciele mieszkań mogą nadal żądać odszkodowań od gminy za niedostarczanie lokalu socjalnego eksmitowanemu.Rozpatrzył on pytanie prawne Sądu Rejonowego w Grudziądzu. Dotyczyło art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy oraz art. 417 kodeksu cywilnego, do którego odsyła wspomniany art. 18 ust. 5.Źródłem odpowiedzialności odszkodowawczej gmin, zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, jest ich obowiązek zaspokajania potrzeb mieszkaniowych członków wspólnoty samorządowej, który obejmuje dostarczanie lokali socjalnych w celu realizacji wyroków eksmisyjnych. Argumentem za uchylaniem się od tego obowiązku przez gminy było to, że obowiązek wypłaty odszkodowań stanowi zmianę zakresu zadań i kompetencji gmin, która powinna spowodować odpowiednie zmiany w podziale dochodów publicznych. Zdaniem TK, nie można jednak automatycznie utożsamiać wydatków budżetowych z określonego tytułu ani ich ewentualnego wzrostu z zadaniem gminy w konstytucyjnym znaczeniu tego zwrotu. Możliwość wypłaty wyższych odszkodowań nie oznacza, że zmieniony został zakres zadań i kompetencji gmin. Trybunał Konstytucyjny przypomniał jednocześnie, że gminy mogą ubiegać się o uzyskanie dotacji celowych z budżetu państwa na zapewnienie lokali socjalnych. Od 2004 r. funkcjonuje bowiem rządowy program wspierania budowy lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych.
Przepisy ,wykładniaUstawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.)Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.(Dz. U. z. Nr 78, poz. 483 ze zm.)Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 kwietnia 2010 r., sygn. akt P 1/08
Sygn. akt P 1/08 W Y R O Kw imieniu Rzeczypospolitej Polskiej Warszawa, dnia 8 kwietnia 2010 r. Trybunał Konstytucyjny w składzie: Bohdan Zdziennicki - przewodniczącyZbigniew CieślakMaria Gintowt-Jankowicz - sprawozdawcaMirosław Granat Marian Grzybowski, protokolant: Krzysztof Zalecki,po rozpoznaniu, z udziałem sądu przedstawiającego pytanie prawne oraz Sejmu i Prokuratora Generalnego, na rozprawie w dniu 8 kwietnia 2010 r., pytania prawnego Sądu Rejonowego w Grudziądzu, czy art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266, ze zm.) oraz art. 417 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.), do którego art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów odsyła, na podstawie których właściciel lokalu, objętego wyrokiem eksmisyjnym, w którym byłemu lokatorowi sąd przyznał prawo do lokalu socjalnego, wstrzymując jednocześnie eksmisję byłego lokatora do czasu złożenia mu przez właściwą gminę oferty najmu lokalu socjalnego, uzyskał prawo do żądania od gminy odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego w pełnej wysokości poniesionej szkody, są zgodne z art. 167 ust. 1 i 4 Konstytucji, o r z e k a: Art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266, z 2006 r. Nr 86, poz. 602, Nr 94, poz. 657, Nr 167, poz. 1193 i Nr 249, poz. 1833, z 2007 r. Nr 128, poz. 902 i Nr 173, poz. 1218 oraz 2010 r. Nr 3, poz. 13) w związku z art. 417 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.) jest zgodny z art. 167 ust. 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz nie jest niezgodny z art. 167 ust. 1 Konstytucji. Bohdan Zdziennicki Zbigniew Cieślak Maria Gintowt-Jankowicz Mirosław Granat Marian Grzybowski Na podstawie: www.tybunal.gov.pl, stan z dnia 9 kwietnia 2010 r.